'Shutdown' tác động thế nào đối với người dân Mỹ

Công viên đóng cửa ngay từ sáng Thứ Ba 1 tháng 10,
du khách phải dừng lại giữa đường đi vào
Mount Rushmore National Park, ngọn núi có khắc
tượng 4 Tổng Thống Mỹ ở Keystone, South Dakota,
(Hình: Scott Olson/Getty Images)

Hà Tường Cát

Từ nửa đêm Thứ Hai 30-9/Thứ Ba 1-10, biện pháp “Shutdown”, đóng cửa một phần chính quyền,  đã được thi hành trong sự sẵn sàng chờ đợi từ ít ngày trước, và ảnh hưởng đến sinh hoạt của dân chúng sẽ không nhiều lắm.

Nên nhớ ‘shutdown’ chỉ liên quan đến các cơ quan và dịch vụ liên bang, không có ảnh hưởng gì với các tiểu bang và địa phương.
Ảnh hưởng trực tiếp và nhận thấy rõ ràng nhất là về du lịch. Tất cả 368 công viên quốc gia và điểm du ngoạn, như sở thú, viện bảo tàng thuộc hệ thống liên bang đều đóng cửa, như vậy ai đã có chương trình du lịch hãy hủy bỏ nếu không muốn phải dừng lại ở cổng vào hay giữa đường.

Các hãng hàng không hoạt động bình thường vì nhân viên điều hành không lưu thuộc loại nhiệm vụ tối cần thiết, vẫn tiếp tục làm việc. Tuy vậy nên đề phòng mất nhiều thời gian hơn ở phi cảng nếu nhân viên kiểm soát an ninh được giảm bớt.

Xe lửa Amtrak nhận trợ cấp của liên bang nhưng hoạt động như một công ty tư và có thu nhập bằng tiền vé, nên không chịu ảnh hưởng trong một thời gian ‘shutdown’ ngắn ngày. Cũng như vậy đối với hệ thống giao thông công cộng Metrorail và Metrobus trong vùng thủ đô Washington.

Nếu bạn là một trong số khoảng 800,000 công chức liên bang phụ trách những nhiệm vụ không thiết yếu lắm thì sẽ được nghỉ tình cờ và hãy tận dụng thời gian rảnh rỗi bất ngờ này theo ý riêng mình.

Hoạt động bưu điện, ngân hàng và các dịch vụ có thâu lệ phí tiếp tục như bình thường. Lái xe vẫn có thể bị phạt nếu đi trái luật, đèn chụp hình ở ngã tư không ngừng hoạt động. Nhưng nếu cần vay tiền, chẳng hạn để mua nhà, hoặc ở quỹ tiểu thương, thì sẽ phải chờ đợi cho tới khi hết “shutdown” hồ sơ mới được xét.

Thanh tra lương thực, nông sản phẩm, nhân viên quan thuế vẫn làm việc như thường để hoạt động thương mại không bị gián đoạn.

Ai đã lãnh tiền trợ cấp an sinh xã hội sẽ tiếp tục như bình thường, có thể chậm trễ đôi chút vì thiếu nhân sự làm việc. Nhưng người mới làm thủ tục xin tiền SSI hay Medicare, chắc chắn sẽ phải chờ đợi lâu hơn.

Những dịch vụ xã hội có thể tạm gián đoạn hay chậm trễ tùy thuộc cơ quan phụ trách liên quan thế nào đối với ngân sách hoạt động.

Không có gì thay đổi trong quân đội, nhưng một số những sinh hoạt bên lề như các trận tranh giải thể thao sẽ không tổ chức, theo quyết định của bộ Quốc Phòng. Một số nhân viên dân sự làm việc trực tiếp cho bộ Quốc Phòng hay gián tiếp qua các công ty ký hợp đồng có thể tiếp tục công việc hay tạm nghỉ tùy theo nhu cầu.

Thị trường bảo hiểm y tế, theo kế hoạch của đạo luật Affordable Care Act, mở cửa đúng ngày 1 tháng 10 cho những người chưa có bảo hiểm ghi danh và đến 1 tháng 1 năm tới sẽ bắt đầu có hiệu lực, hoạt động như dự tính với ngân sách đã được cấp sẵn từ trước.

Cho đến sáng ngày Thứ Ba 01-10, Thị trường Wall Street tỏ ra bình thản đối với việc chính quyền đóng cửa. Trong những giờ đầu tiên, hầu hết chứng khoán lên chứ không xuống dù chỉ tương đối nhỏ.

Chỉ số Dow Jones kỹ nghệ tăng 20 điểm nghĩa là lên khoảng 0.1%; Standard & Poor's 500 index lên 0.4% và Nasdaq composite index lên 0.5%.  

Những biến động và ảnh hưởng khác nếu có sẽ chỉ xuất hiên khi thời gian “shutdown” kéo dài tới hàng tuần hay hàng tháng, điều mà bây giờ không ai dám dự đoán trước tình thế đối đầu căng thẳng còn đang tiếp diễn ở Quốc Hội.

Công dân Hoa Kỳ tự hào vì quốc gia mình có nền kinh tế đứng đầu thế giới và là biểu tượng của sinh hoạt dân chủ. Nhưng chắc chắn rằng không ít người phải bất bình khi thấy những đại diện dân cử của họ nhiều lúc tranh đấu quyết liệt cho quan điểm đảng phái và mục tiêu chính trị mà hầu như ít lo lắng đến lý tưởng quốc gia và  lợi ích của người dân thường.

Hai lần gần đây nhất mà chính quyền phải đóng cửa, cuối năm 1965 và đầu năm 1996, ngân quỹ Hoa Kỳ tốn hết $1.4 tỷ, chi phí để đóng và mở lại, không tính thiệt thòi về những thâu nhập khác và nhất là tác động tới nền kinh tế quốc gia, tiểu bang, địa phương và lãnh vực kinh tế tư nhân.  (HC)