Người ăn lửa

Người Dallas

Dựa theo một bản báo cáo bởi IBISWorld, một công ty nghiên cứu thị trường, ngành sản xuất tương - ớt là một trong mười kỹ nghệ tiến nhanh nhất ở Mỹ, cùng với sự chế tạo mảng pin mặt trời và nghề bán kiếng mắt trên mạng. Năm qua, công ty tương - ớt Huy Fong Foods ở Los Angeles đã bán hơn $60 triệu đô la (hiệu Sriracha chai xịt tương - ớt mà chúng ta thường thấy ở các siêu thị Việt Nam hay ở các tiệm phở).

Mỗi lần kêu một tô bún bò Huế tại quán Tây Đô hoặc Saigon Noodles, tôi luôn luôn yêu cầu đầu bếp “làm cay nhất”. Nhưng khi tô bún được bưng ra, nếm thử nước lèo thì tôi có cảm giác như có điều gì chưa “đạt đến mức”. Tôi nhớ lúc còn nhỏ, thường nghe những người lớn dọa: “Con ăn bún bò Huế không được đâu. Cay lắm!”

Trên thế  giới có rất nhiều người thích ăn cay. Chiliheads - một từ “thân mật” - mô tả những dân ghiền ớt được hiểu như sau: người yêu thích, người sưu tầm, và người ăn những trái cây có mùi hăng, tươi hoặc khô. Hiện nay đang có khoảng một phần ba dân số thế giới thích ăn ớt, và con số đó có vẻ đang tăng dần. Một số người theo dõi ‘phán đoán’ rằng số liệu thống kê đang thay đổi về việc giới trẻ ở Mỹ  càng ngày càng thích thưởng thức những món ăn cay.

Sự phổ biến của “đồ ăn cay”

Bất kể vì nguyên nhân gì về những món cay ngày càng phổ biến, các chuyên viên về thực phẩm không phủ nhận điều này đang diễn ra. Tổng giám đốc công ty thực phẩm Subway, Chris Martone nói, “Dường như là thế giới đang di chuyển,” vì khoảng 80 phần trăm của 40,000 tiệm Subway trên thế giới hiện nay có bán loại phó mát pepper Jack; ông nói. “Món Buffalo chicken bán rất đắt trong tiệm chúng tôi”. Martone còn ‘cảnh giác’ thêm rằng nhiều thực khách thích tăng gấp đôi độ cay, pha trộn pepper Jack với tương ớt hoặc “ớt Mễ” (jalapeño), hay thêm một trong những vị hương đó vào bánh mì Buffalo chicken.

Món Buffalo chicken pha trộn thêm “ớt Mễ” (jalapeno)

Mà Subway thì không phải ‘thương hiệu’ duy nhất trên toàn quốc đang đi theo khuynh hướng “Hot! Hot! Hot!” này.

Tại quán bán cánh gà chiên WingStop, thực đơn có 10 hạng cay khác nhau. Giới trẻ thường đến đây để thách thức lẫn nhau trong trò “Man vs. Food”. Như là một người phải ăn 20 cánh gà trong 20 phút, không được uống nước để “chữa lửa”. Kết quả là phần đông phải “bỏ chạy” sau khi mới thử lửa.

Phong trào ăn cay không ngừng tại chỗ. Những loại nhà hàng “thức ăn nhanh” cũng đã nối đuôi giới thiệu những món ăn cay với  thực khách yêu chuộng cảm giác xé lưỡi như: McDonald’s, Chipotle, Burger King, và Wendy’s.

Tìm hiểu về ớt

Ớt được các nhà trồng trọt xếp loại với “gia đình trái cây”. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả của vụ trồng trọt ớt: tình trạng của đất, độ mưa, và nhiệt độ. Hầu hết các loại ớt có chứa chất capsaicin, một hợp chất hữu cơ tác động lên vị giác, tạo nên một cảm giác như bị phỏng.

Độ cay của ớt được đo bằng tỷ lệ Scoville, khám phá của dược sĩ Wilbur Scoville vào năm 1912. Bảng xếp hạng để độc giả có khái niệm về tỷ lệ của mức độ “nóng” này được định mức bằng đơn vị  SHU (Scoville Heat Unit, đơn vị nóng)

- Ớt “chuông” (Bell pepper): 0 SHU (gọi là ‘ớt’ nhưng chẳng cay chi!)

- Tương-ớt hiệu Sriracha: 1,000-2,200 SHU

- Ớt “Mễ” (jalapeño): 4,000 SHU

- Ớt hiểm, ớt Thái: 50,000-100,000 SHU

- Ớt lồng đèn (Habanero): 100,000-350,000 SHU

-Gia vị ớt trong Cánh gà “Atomic” của WingStop: 200,000-357,000 SHU

Ớt Carolina Reaper

Nhưng những con số đó “chưa thấm thía” gì đâu. Sau đây là 10 loại ớt cay nhất thế giới:

10. Savina: 500,000 SHU

9. Bhut Julokia (ớt ma): 1,041,427 SHU (ăn vô chắc thành ma… thiệt!)

8. Barrackpore: 1,000,000-1,300,000 SHU

7. Naga Viper: 1,349,000 SHU

6. Trinidad Scorpion: 1,463,700 SHU

5. Chocolate 7 Pod: 1,853,936 SHU

4. 7 Pot Primo: 1,900,000 SHU

3. 7 Pot Brain Strain: 1,900,000 SHU

2. Trinidad Moruga Scorpion: 2,009,231 SHU

1. Carolina Reaper: 2,200,000 SHU

Chất capsaicin trong ớt có tác dụng ngăn cản mấy con dã thú, nhưng không đủ để ngăn cản con người. Mà capsaicin khiến cho cơ thể chúng ta tiết ra chất endorphin - một loại thuốc giảm đau sản xuất tự nhiên trong người - hoạt động như một loại “vòi chữa lửa” thần kinh.

Những người ăn ớt

Gắp một miếng cá nướng, tươi từ biển, chấm vào nước sốt pha từ loại ớt Trinidad Scorpion (một trong những ớt cay nhất thế giới). Khi hương vị chạm vào đầu lưỡi - vị chanh, sả, và mùi thơm của hoa; nhưng nổi bật nhất vẫn là vị cay độc đáo của ớt. Đây là loại ớt tôi được thưởng thức ở một nhà hàng seafood ven biển tại Trinidad & Tobago. Chẳng ngờ ở xứ sở mưa rừng này lại có một giống ớt tuyệt vời đến như vậy. Chén tương xanh ngắt, ăn đến ghiền. Đi bất kỳ quán ăn, nhà hàng nào ở xứ này, tôi cũng hỏi cái món ớt đặc sản này.

ATOMIC Wings của WingStop

Sở thích ăn cay của tôi cũng đưa đẩy tới quán WingStop một lần, và cũng đã thử kêu cái hạng cay nhất – ATOMIC Wings, tẩm đầy “chất độc nguyên tử” màu cam thứ thiệt, vừa đem ra chưa tới tay mà mũi đã nghe hăng hắc như muốn ách xì. Tôi “xực” liên tiếp vài cái cánh và đùi. Công nhận cũng… cay. Nhưng chỉ là cay chứ không còn mùi vị nào khác. Ăn như vậy, chưa hẳn là biết thưởng thức ớt.

Người thích ăn ớt không những vì vị cay mà còn  thích cắn vào những “trái cay” tươi này nữa. Những tay “chiliheads” sành điệu là hạng dân ghiền ớt, họ sưu tầm những pha chế khác nhau gồm cả tương ớt, nước sốt, nước chấm, ớt tươi và khô, và bột ớt xay.

Những tín đồ vị cay như Chiliheads thì chắc bỏ túi đem theo vài trái ớt hiểm khi đi ăn Bún Bò Huế? 

Người Dallas