Việt Nam sẽ hạn hán nghiêm trọng trong mùa khô sắp tới

Sài Gòn ngập sâu và ngập lâu ở nhiều nơi do tác
động của một số trận mưa lớn bất thường nhưng nhìn
một cách tổng quát, vũ lượng vẫn thấp hơn mức
trung bình. (Hình: TBKTSG)

Tuy gần đây, mưa to, lũ lớn gây ngập lụt nghiêm trọng ở nhiều nơi nhưng nhìn chung, vũ lượng của cả năm vẫn thấp hơn bình thường rất nhiều. Hạn hán vốn đã nghiêm trọng sẽ nghiêm trọng hơn.

Đó là cảnh báo của ông Đặng Văn Dũng, phó giám đốc Đài Khí Tượng - Thủy Văn miền Nam. Theo ông Dũng, tuy vừa qua, nhiều nơi có mưa lớn nhưng mực nước tại, các hồ thủy điện, thủy lợi vẫn thấp hơn mực nước bình thường từ 3 mét đến 7 mét (tùy diện tích hồ mà mỗi mét mực nước tương ứng với việc thừa hoặc thiếu từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu mét khối nước).

Vào lúc này, bộ phận điều hành hoạt động của các hồ thủy điện, thủy lợi ở miền Nam Việt Nam đã được yêu cầu hạn chế xả nước để tích trữ nước. Thậm chí bộ phận điều hành hồ Dầu Tiếng ở Tây Ninh đã được lệnh ngưng xả nước để tích trữ nước nhằm ứng cứu cho Sài Gòn, Đồng Nai, Bình Dương khi cần (người ta lo ngại do nguồn nước giảm, nước mặn sẽ từ biển tràn vào, các nhà máy lọc nước có thể bị vô hiệu hóa, lúc đó, nguồn nước được xả từ hồ Dầu Tiếng sẽ giúp đẩy nước mặn ra xa, giúp các nhà máy lọc nước - cấp nước cho Sài Gòn, Đồng Nai, Bình Dương không bị tê liệt).

Hiện nay tại miền Nam, do hiếm mưa và tác động của các đập thủy điện ở phía thượng nguồn sông Mê Kông (đoạn chảy ngang lãnh thổ Trung Quốc, Lào), tổng lượng dòng chảy tự thượng nguồn Mê Kông về khu vực đồng bằng sông Cửu Long hụt đi so với mức trung bình hàng năm từ 20% đến 40%. Đỉnh lũ ở các sông được ghi nhận là thấp hơn hàng năm và khả năng nước mặn xâm nhập các cửa sông ở miền Nam sẽ sớm hơn, sâu hơn so với những mùa khô khác.

Trong vài năm gần đây, Việt Nam liên tục phải đối diện với tình trạng hạn hán năm sau nghiêm trọng hơn năm trước.

Hồi đầu tháng 9, Trung Tâm Dự Báo Khí Tượng - Thủy Văn Việt Nam, từng phát cảnh báo tương tự như Đài Khí Tượng - Thủy Văn miền Nam.

Lúc đó, theo cơ quan này, mùa mưa năm nay tại Việt Nam không mang đến đủ lượng nước cần thiết cho mùa khô (thường bắt đầu vào tháng 11).

Nhiệt độ trung bình tại Việt Nam cũng có xu hướng cao hơn nhiệt độ trung bình nhiều năm từ 0.5 độ C đến 1.5 độ C. Ngay cả những tháng cao điểm của mùa Đông (từ tháng 12 năm 2015 đến tháng 2 năm 2016), trời vẫn ấm, các đợt lạnh nguy hại sẽ ít và ngắn (không quá bảy ngày).

Những dấu hiệu dị thường về thời tiết tại Việt Nam được xác định là hậu quả của El Nino. El Nino là một hiện tượng khí tượng khiến khu vực Nam Mỹ và Nam Thái Bình Dương có mưa nhiều hơn bình thường trong khi khu vực Bắc Úc và Đông Nam Á lại rất hiếm mưa.

Do El Nino, vũ lượng trên toàn Việt Nam cùng giảm đáng kể, dòng chảy trên các sông ở miền Bắc bị thu hẹp, gây ra tình trạng thiếu nước. Khu vực cao nguyên và trung du miền Bắc đã và sẽ còn thiếu nước nghiêm trọng.

Ở khu vực Nam miền Trung và Tây Nguyên, bởi vũ lượng giảm khoảng 50% so với hàng năm nên mùa mưa kết thúc sớm. Một số con sông ở khu vực phía Nam miền Trung bị hụt đến 60% lượng nước và vì vậy tình trạng hạn hán ở khu vực Nam miền Trung và Tây Nguyên vừa sớm hơn mọi năm, vừa được ước đoán là rất nghiêm trọng. (G.Đ)