Nguyễn Văn Tuấn
Thỉnh thoảng tôi chú ý có vài người vào blog tôi viết comment một cách
giận dữ. Một trong những comment đó là “bọn nguỵ bán nước”, hàm ý cáo
buộc chế độ VNCH ngày xưa là bán nước. Lại có comment kiểu như “bọn Nam
kì các anh toàn là một lũ bán nước chạy qua tận Mĩ tìm bơ thừa sữa cặn…”
Tôi có cảm giác đây là một luận điệu khá phổ biến ở những người
cuồng tín. Nhưng tôi muốn tìm hiểu cái luận điệu này nó xuất phát từ
đâu.
Rất có thể cái điệp khúc “bán nước” này đã được gieo vào đầu
óc của những người ngoài Bắc từ rất lâu. Nó có thể khởi đầu từ những
bài báo và phát biểu của ông Hồ Chí Minh, một người rất hăng hái trong
việc chửi triều Nguyễn.
Trong những bài viết và phát biểu về
triều Nguyễn, ông Hồ đưa ra những cáo buộc hết sức ghê gớm. Chẳng hạn
như trong bài ”Nên học sử ta” đăng trên báo Việt Nam độc lập, ngày
01/02/1942, ông viết: ”Vì muốn giành làm vua mà Gia Long đem nước ta bán
cho Tây. Thế là giang san gấm vóc tan tác tiêu điều, con Lạc cháu Hồng
hoá làm trâu ngựa”.
Trong ”Báo cáo đọc tại Đại hội các đoàn thể
cách mạng Việt Nam ở nước ngoài” họp tại thành phố Liễu Châu (Tàu), vào
tháng 3/1944, ông nói: ”Năm 1862, vua Tự Đức ký hiệp ước bán nước, cắt
nhượng ba tỉnh Sài Gòn, Biên Hoà, Mỹ Tho cho giặc Pháp”.
Ông tố
cáo Bảo Đại: ”Vĩnh Thụy trở về nước với hơn 10.000 viện binh Pháp để
giết hại thêm đồng bào Việt Nam. Vĩnh Thụy cam tâm bán nước. Vĩnh Thụy
làm tay sai cho thực dân, là một tên phản quốc”. (Một điều thú vị là dù
chửi Bảo Đại là phản quốc như thế, nhưng sau này chính ông Hồ lại mời
Bảo Đại tham chính!)
Dễ dàng thấy những câu chữ trên rất nặng nề.
Nhưng cái mẫu số chung của các cáo buộc đó là ông hoàn toàn không trưng
bày một chứng cứ thuyết phục, mà chỉ nói ra nhận định cá nhân. Nếu là
người thường mà nói như thế thì chắc chẳng ai quan tâm, nhưng trong một
thể chế toàn trị, người trong tư cách lãnh đạo như ông Hồ mà nói như thế
thì người ta hiểu đó là những chân lí.
Rồi từ đó, cái luận điệu
“nguỵ bán nước” lan toả sang báo chí, tuyên truyền, và rất có thể cả
sách giáo khoa. Do đó, chúng ta không ngạc nhiên khi thấy những dư luận
viên và ngay cả một số quan chức bị đầu độc với những từ như “bán nước”,
“tay sai”, “phản động”, và họ thốt ra những chữ đó như là những con vẹt
lải nhải theo quán tính, chứ không làm theo lí trí.
Nói theo
Daniel Kahneman, những người này (nói theo quán tính) dùng hệ thống I
trong phản ứng. (Hệ thống II là suy nghĩ cẩn thận và phản ứng theo lí
trí, đòi hỏi thời gian).
Hễ nghe ai nói gì trái ngược với niềm
tin của họ, thì họ thốt ngay chữ “phản động”; hễ nghe người miền Nam nói
về tình hình suy thoái của xã hội, đầu óc họ phọt ngay “bán nước”. Vẫn
theo Kahneman, phản ứng theo hệ thống I được hình thành từ tiến hoá.
Loại phản ứng đó đã giúp con người thích ứng với môi trường và tồn tại
trong quá khứ (như thấy con cọp thì phản ứng đầu tiên là phải… chạy —
không cần phải suy nghĩ thêm).
Tương tự, chúng ta cũng có thể
đoán rằng cái phản ứng “bán nước” của DLV là hệ quả của một quá trình
tiến hoá. Cha mẹ họ đã sống trong cái xã hội bị tẩy não nặng nề, một xã
hội đòi hỏi sự tuân thủ tuyệt đối vào một đảng phái, bất cứ ai đi ra
ngoài giáo điều sẽ dễ bị triệt tiêu.
Do đó, để tồn tại trong xã
hội đó, họ phải thích ứng, phải “tụng niệm” những câu chữ quen thuộc bất
kể sự thật ra sao. Nghe nhạc vàng? Phản động. Sĩ quan VNCH? Bán nước.
Và, theo thời gian cái hệ thống I tích tụ trong đầu họ, và di truyền qua
nhiều thế hệ cho đến nay.
Hiểu như thế thì chúng ta có thể thông
cảm cho những kẻ mà ngày nay vẫn còn phát biểu “nguỵ bán nước”, vì thời
gian chưa đủ để họ được tiến hoá, nên phản ứng quán tính theo hệ thống I
còn lấn át phản ứng với lí trí theo hệ thống II.
Nguyễn Văn Tuấn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét