Hình minh họa đại dịch Cái chết Đen ở châu Âu trong thế kỷ 14. (Ảnh: blogspot.com) |
Cái chết Đen là tên gọi của bệnh dịch hạch ở châu Á và châu Âu từ
thế kỷ 14 tới thế kỷ 18. Dịch bùng phát tới hơn 100 lần tại châu Âu
trong giai đoạn này. Đây là một trong những đại dịch khủng khiếp nhất
trong lịch sử nhân loại. Giới khoa học cho rằng nó giết chết 75 triệu
người trên thế giới, trong đó từ 25 tới 50 triệu người thuộc châu Âu.
Trước đó khoảng 800 năm, Đại dịch hạch Justinian bùng phát tại Đế
chế Đông La Mã trong năm 541 và 542 sau Công nguyên rồi lan ra nhiều khu
vực khác. Các sử gia ước tính khoảng 25 triệu người đã chết vì nó.
Discovery cho biết, từ lâu giới khoa học đã nghi ngờ một loại vi khuẩn có tên Yersinia pestis gây nên Cái chết Đen.
Dave Wagner, một giáo sư của trung tâm Di truyền Vi sinh của Đại
học Northern Arizona tại Mỹ, cảnh báo rằng dịch hạch có thể gây họa lớn
cho người trong tương lai.
"Chúng ta đều biết vi khuẩn Y. pestis đã truyền từ chuột sang người
trong quá khứ. Ngày nay chúng vẫn ẩn náu trong cơ thể chuột ở nhiều nơi
trên thế giới. Nếu dịch hạch có thể bùng phát ở người và lan truyền
trên diện rộng rồi biến mất thì điều đó có nghĩa là nó có thể tái xuất",
Wagner nói.
Wagner cùng các đồng nghiệp đã lấy mẫu vi khuẩn Y. pestis từ hài
cốt những nạn nhân của đại dịch Justinina tại vùng Bavaria, Đức để phân
tích. Họ cũng dùng DNA trong xương của các nạn nhân để dựng lên toàn bộ
mã gene của vi khuẩn. Sau đó họ so sánh mã gene đó với những tác nhân
gây dịch hạch ngày nay.
Kết quả cho thấy vi khuẩn gây nên đại dịch Justinian rất khác biệt
so với vi khuẩn gây nên Cái chết Đen. Nhưng vi khuẩn gây nên đại dịch
tiếp theo - bắt đầu từ Hong Kong và lan ra khắp thế giới - rất có thể là
"hậu duệ" của vi khuẩn đã gây nên Cái chết Đen. Tất nhiên, mức độ nguy
hiểm của vi khuẩn gây nên đại dịch thứ ba cao hơn rất nhiều so với vi
khuẩn gây nên đại dịch Justinian.
Giáo sư Hendrik Poinar, một chuyên gia về DNA cổ đại, cho rằng phát hiện của nhóm Wagner vừa thú vị vừa gây bối rối.
"Chúng ta cần trả lời một câu hỏi: Tại sao đại dịch hạch từng giết hàng triệu người lại đột nhiên biến mất?", Poinar nói.
Một giả thuyết là loài người đã tiến hóa để đối phó tốt hơn với vi
khuẩn nên mức độ hủy diệt của dịch hạch giảm. Ngoài ra, Wagner cũng nhận
định rằng, rất có thể khí hậu đã biến đổi theo hướng bất lợi đối với vi
khuẩn, khiến chúng không thể tồn tại dễ dàng như trước kia.
Theo Zing
0 nhận xét:
Đăng nhận xét