Trước tiên để
tránh sự hiểu lầm, tôi xin thú nhận: tôi trân trọng mọi sự dũng cảm của những
ai đã từng chiến đấu, hy sinh hay thương vong trong cuộc chiến của dân
tộc hay nhiệm vụ quốc tế, tóm lại đó là sự dũng cảm do hy sinh xương máu.
Nhưng một đứa trẻ
thú thực việc có lỗi của mình như đánh vỡ cái bát chẳng hạn có dũng cảm không?
Một ông nghị viên
thoát khỏi vai nghị gật dám đứng thẳng trước mặt nhiều vị lãnh đạo nêu rõ quan
điểm của mình, mặc dù sau đó hoàn toàn chuốc lấy án kỷ luật vong thân, có dũng
cảm không?
Một cô gái trẻ bất
chấp bố mẹ nói “từ con” nhất quyết bảo vệ và đi theo tình yêu của mình, đi theo
một người đàn ông chưa thành đạt quăng mình vào sương gió bất trắc, có dũng cảm
không?
Nữ bác học Marie
Curie đằm mình trong phòng thí nghiệm nguyên tử đẫm phóng xạ trong nhiều
năm,
ngay cả giờ đây các nhà khoa học nói, cuốn sổ ghi chép của bà vẫn nhiều lượng
phóng xạ quá mức cho phép. Vậy bà có dũng cảm không?
Có rất nhiều
chuyên gia và sách vở đã bàn về đề tài này. Dũng cảm trong chiến tranh, hy sinh
xương máu là thứ dễ thấy nhất, nhưng ở đó bao hàm 99% yếu tố “cực chẳng đã”,
bởi vì đi lính bên này hay đi lính bên kia, do nhà nước huy động, thậm chí bắt
buộc nghĩa vụ thì phải đi. Vào chiến trường rồi thì buộc phải bắn giết như
người ta vẫn nói “mình không giết nó, nó giết mình”. Và nhiều khi sự mất mát hy
sinh đã làm cho người ta uất hận căm phẫn và say máu, lăn xả vào bắn giết mà
không còn biết sợ là gì!
Nhưng chính nhiều
người lính khi trở về đã nói: “chết sông chết biển ta không chết, lại chết
vì vũng trâu đầm”. Tại sao? Vì ngoài chiến trường chỉ có một phương thụ
địch, còn phía sau là cả một dân tộc, địch ta phân chiến tuyến rõ ràng. Còn ở
hậu phương nào cô gì chú bác, mấy anh bí thư, chủ tịch, rồi du kích bao quanh
khác nào “mười phương thụ địch”, dùng cả văn lẫn võ và trò chơi bẩn, rút cục
khiến anh hùng đã kinh qua các trận đánh lớn phải mắc lưới sa cơ rồi vong thân.
Một người làm
chứng trước tòa, tội phạm là cả tổ chức mafia, sẵn sàng giáng đòn trả thù trong
chớp mắt, rồi còn hệ thống công quyền đang thao túng bởi nhóm lợi ích cũng
không muốn nghe sự thật, thì con người sự thật bé nhỏ kia phải thụ địch từ bao
nhiêu phía, và dễ bị nghiền nát đến thế nào?
Chiến tranh như
binh pháp nói “nuôi quân ba
năm dùng trong một ngày”. Lâm trận một ngày bị thương có thể là anh hùng
rồi. Nhưng để làm anh hùng như Marie Curie thì phải mất cả đời trong phòng thí
nghiệm mang phóng xạ. Người Trung Quốc chiến tranh liên miên, đã có rất nhiều
bàn luận về sự dũng cảm. Dũng cảm cơ bắp không chỉ có ở người lính, mà bọn đầu
gấu, lưu manh, trộm cướp cũng biết dũng cảm, chúng đùa cợt với đao kiếm, súng
ống, đối đầu với lực lượng quân đội, công an đông gấp bội, máu chảy, nhà
tù và nghĩa địa mỗi ngày… chúng đâu có thiếu dũng cảm?! Và trong các sách về
tướng số người ta khuyên, người nào hiếu sát như làm đồ tể chẳng hạn, thời bình
giết người thì phạm trọng tội, nhưng thời chiến giết người lại được phong tặng
anh hùng, vì thế người hiếu sát nên tìm dịp có chiến tranh để mà thời thế tạo
anh hùng.
Đức Phật có một
phương ngôn nổi tiếng: “Chiến
thắng vạn quân không bằng tự chiến thắng mình”. Đúng vậy, nhiều khi chiến
thắng dục vọng của chính mình, tức là thắng kẻ thù sát cánh với ta nhất khó hơn
là chiến thắng vạn quân. Và trong câu nói, “chết sông chết biển không chết, lại
chết ở vũng trâu đầm” là diễn tả có khá nhiều anh hùng trở về đã kiêu binh,
không kiềm chế được bản thân, không chiến thắng nổi chính mình mà bị mấy anh du
kích lèo tèo ở quê cho đo ván.
Cũng có một phương
ngôn khác “Kẻ không chiến thắng được mình mà cứ muốn cài đạp người khác thì
thật ngu xuẩn”. Đúng vậy, mình không thắng nổi bản thân mình lại cứ muốn
làm chủ người khác thì làm sao?
Chiến thắng bản
thân mình, tức chiến thắng kẻ thù bên trong sát cánh nghĩa là sự dũng cảm của
tinh thần. Mà so sánh, thì sự dũng cảm cơ bắp nhiều khi chỉ là vai u thịt bắp.
Sự dũng cảm bằng
cơ bắp luôn đứng sau tinh thần, như chính thánh Gandhi đã xác định cho dân Ấn
Độ: “Vấn đề không phải giành độc lập cho dân Ấn Độ mà là để người Ấn Độ có
đủ phẩm chất để sống trong nền đọc lập”. Có đủ phẩm chất ấy chính là sự dũng
cảm của tinh thần.
Khi tôi bàn về
tính hay ăn cắp của người Việt theo số liệu mới đây Nhật Bản công bố có 40% các
vụ ăn cắp tại Nhật là người Việt (trong bài “Việt Nam cường quốc dân số tốp
mười thế giới nhưng là thiểu quốc tinh thần”), thì có một người lấy tên nặc
danh nói chẳng phải đầu chẳng phải tai rằng “nhiều người Việt sẵn sàng đánh
Trung Quốc”. Tôi đang nói về phẩm chất thật thà, đó là sự đào luyện dũng cảm
của tinh thần, người này lại quay ra bàn về sự dũng cảm cơ bắp. Vả lại, bàn đến
sự dũng cảm làm gì khi chính bản thân mình viết một mẩu comment cũng đã phải ẩn
nấp trong nặc danh?
Sự dũng cảm của cơ
bắp chỉ có thể đem về cho chúng ta một quốc gia độc lập, nhưng để vươn lên làm
ông chủ thực sự mà không cóm róm luồn cúi sợ hãi như những kẻ nô tài, thì theo
thánh Gandhi, hay Tôn Trung Sơn, nước Việt cũng không thể tránh được công cuộc
đào luyện sự dũng cảm tinh thần để trở thành những ông chủ thực sự.
Lãnh tụ Tôn Trung
Sơn có nói về nạn ăn cắp của Trung Quốc như sau: cả dây chuyền sản xuất của nhà
máy có một cỗ máy giá vạn đồng, thế mà người công nhân thiếu ý thức chung đã
cắt một mẩu da ở dây tải máy, thế là cả cái máy vứt đi! Than ôi cái tham bé
bỏng đó là của đám nô tài không hề có ý thức quốc gia.
Việt Nam đã có độc
lập, nhưng căn tính nô tài còn nặng, đa số co cụm thành nhóm lợi ích “tham bát
bỏ mâm”, ăn cắp đến độ “đào đường mới lên đặt cống”, “xi măng cốt tre”… bị thế
giới người ta chỉ tận tay day tận mặt bằng số liệu, vậy mà không lo đào luyện
mình bằng tinh thần tự giác xét mình, lại còn bào chữa loanh quanh. Những người
thông cảm cho gian dối và trộm cắp thì chỉ là phường gian dối, trộm cắp. Mong
rằng dân tộc ta sẽ vươn tới sự dũng cảm về tinh thần, để đất nước tự chủ thực
sự, thoát khỏi dáng dấp nô tài khúm núm. Một quốc gia của nô tài sẽ không bao
giờ hùng cường đích thực! Đó là chân lý không cãi nổi của lịch sử! Xin cám ơn
nhiều!
NHĐ 14/03/2014
0 nhận xét:
Đăng nhận xét