 |
Một người bị tâm thần (ảnh minh
họa). RFA PHOTO.
|
Bệnh tâm thần, nói theo nghĩa nào cũng là một sự không may mắn trong số phận
của người mang lấy nó. Và chẳng có ai dại gì dây dưa với những người bị loại
bệnh này. Nói cách khác, đó là một tai nạn số phận đeo đẳng suốt cuộc đời. Thế
nhưng gần đây, người ta chen nhau xin giấy chứng nhận để được làm bệnh nhân tâm
thần mặc dù bản thân họ không dính dự gì đến loại bệnh này. Và đây cũng là đầu
mối của nhiều tội ác trong xã hội.
Giấy chứng nhận tâm thần trở nên có giá
Giám đốc một bệnh viện tâm thần chia sẻ:
“Bệnh tâm thần nói nôm na là chia ra làm ba loại, một là tâm căn, thứ hai
là nó liên quan đến loạn thần, thứ ba là nó liên quan đến hành vi và các loại
nhiễm. Hiện có hai hệ thống phân loại chuẩn mà Việt Nam mình dùng, một là hệ
thống ICD-10 của tổ chức y tế thế giới mà bộ y tế chính thống hiện tại đang dùng
tức hệ thống bảng phân loại các loại bệnh tâm thần, thứ hai nữa là như mình hay
những người làm về lâm sàng thì thích DSM, cái này là theo tiêu chuẩn của Mỹ,
bây giờ là DSM-5 tức là mới ra đời năm 2013, hai hình thức phân loại này là
chuẩn nhất hiện nay giới chuyên môn dùng. Trong các tiêu chí xác định ai đó có
bị tâm thần hay không là dựa vào cấp chuyên môn, rõ ràng khi một ai đó đến bệnh
viện tâm thần, thì mặc định rằng người khám mình là có chuyên môn nên họ có một
cái quyền là xác nhận mình có tâm thần hay không nên điều này dẫn đến một hiện
tượng khá kỳ cục là họ mua giấy, khi người ta chạy án hoặc là khi người ta làm
việc không đúng với đạo đức hành nghề.”
Theo vị giám đốc này, bệnh tâm thần được chia thành nhiều nhóm theo chuyên
môn của các bệnh viện và theo qui định của chuyên khoa tâm thần Việt Nam, đương
nhiên là các nhóm này được chia căn cứ theo cách phân chia của quốc tế. Và bệnh
tâm thần thường phát bệnh từ những ngày cuối mùa Đông mãi cho đến mùa Hạ năm
sau. Có thể nói rằng trong thời gian này, sự chật vật của bệnh nhân sẽ tăng gấp
nhiều lần so với những mùa khác vì số lượng bệnh nhân tăng quá cao mà buồng bệnh
thì quá hạn chế, chật hẹp, chính vì vậy mà các bệnh nhân càng dễ trở nên nổi
loạn và đôi khi các bác sĩ không tài nổi quản lý họ được.
Và cũng theo vị giám đốc này, không hiểu sao gần đây có rất nhiều người liên
lạc với ông để xin giấy chứng nhận tâm thần hoặc một số người không có dấu hiệu
nào cho thấy bị bệnh tâm thần nhưng lại cố tình gào thét, đập phá để gia đình
đưa nhập viện tâm thần, sau đó lại quậy phá ở bệnh viện một thời gian nữa nhưng
mỗi khi đưa thuốc thì lại lén vứt đi, mặc dù các bác sĩ làm một số bài kiểm tra
tâm lý và đưa ra kết luận người đó không bị bệnh tâm thần. Nhưng người đó lại
tiếp tục quậy phá cho đến khi có giấy ra viện của bệnh viện tâm thần cùng với
giấy xác nhận bệnh nhân tâm thần mới chịu thôi.
Vị bác sĩ này cho rằng một khi người ta chen chân nhau để lấy giấy xác nhận
bị bệnh tâm thần như vậy là có hai vấn đề: Xã hội đang mỗi ngày càng
giống bệnh viện tâm thần hơn và; Giấy chứng nhận tâm thần rất có ý nghĩa trong
xã hội này. Mà một khi giấy chứng nhận tâm thần có giá trị trong
xã hội thì cũng đồng nghĩa rằng xã hội đó có quá nhiều vấn đề mờ ám cũng như tội
ác tiềm ẩn, rất có thể người ta mượn chứng bệnh tâm thần để chạy tội vì người
mang phải bệnh này được xếp vào diện mất năng lực quản lý hành vi, họ không phải
chịu bất cứ trách nhiệm hình sự nào.
Xã hội sẽ đi về đâu?
Một giáo sư xã hội học người miền Trung, hiện đang làm việc tại thành phố Sài
Gòn, chia sẻ:
“Trốn trách nhiệm pháp luật nghĩa là có giấy chứng nhận tâm thần thì có
giết người cũng không có tội lỗi. Bị tâm thần nó thế đó nên giờ nó có tiền nó
chạy giấy đó đó, liên quan đến vấn đề tài chính thì có giấy tâm thần thì huề
vốn. Vừa rồi có một giám đốc bệnh viện tâm thần ăn hối lội nhiều quá trời rồi ra
khám cũng bị tâm thần luôn, thế là huề vốn. Bây giờ có giấy đó lợi lắm, có giết
người cũng không ở tù.”
Theo vị giáo sư này, tất cả những kẻ cố tình tạo dáng tâm thần và chạy cho
được giấy chứng nhận tâm thần đều có vấn đề trong các quan hệ xã hội, mà nói cụ
thể họ là những kẻ đã gây ra một thứ tội ác nào đó khó bề tránh khỏi lưới pháp
luật cũng như khó bề tránh được tòa án lương tâm. Chính vì biết tội ác của mình
quá nặng, họ cố tình chạy cho được giấy chứng nhận tâm thần để trốn tránh trách
nhiệm hình sự.
Ví dụ như một kẻ buôn ma túy, đến lúc y phát hiện ra đường dây của y đã bị lộ
nhiều chỗ, nguy cơ y bị bắt chỉ là sớm muộn và với tội của y, khó mà thoát được
án nặng. Y bèn tìm cách chạy giấy chứng nhận tâm thần để lách luật. Và chuyện
này đã xảy ra quá nhiều ở Việt Nam, không ngoại trừ những cán bộ, chức sắc nhà
nước, sau quá trình tham nhũng dai dẳng, họ biết bản thân không thể thoát tội
một khi đường dây quyền lực của họ bị vỡ, cái dù bên trên của họ đã bị vô hiệu
hóa thì bệnh viện tâm thần trở thành cái dù khác thay thế cho cái dù quyền lực
trước đây. Họ sẽ bằng mọi giá kiếm cho được giấy chứng nhận bệnh tâm thần… Mọi
việc xem như xuôi thuyền mát mái, bệnh viện tâm thần trở thành đấng cứu rỗi,
thần hộ mệnh cho các quan tham một khi cái dù quyền lực bị hỏng.
Trong một số trường hợp khác, những kẻ phạm tội giết người cũng tìm cách chạy
cho được giấy chứng nhận tâm thần để chạy tội. Có không ít kẻ giết người trước
đó là một người lành lặn, không bị gì nhưng khi bước ra trước vành móng ngựa thì
mắt mũi kèm nhèm, gật gù, méo mó, nói năng không dầu không đũa… và luật sư của y
lại trưng ra giấy chứng nhận tâm thần, mọi việc xem như xong, không đủ cơ sở về
năng lực hành vi của y để kết án.
Chuyện này xảy ra ở khắp đất nước, có một điều lạ là không hiểu vì sao cho
đến bây giờ, những kẻ mạo danh bệnh tâm thần kia vẫn chưa bao giờ bị soi xét hồ
sơ lần nào và các quan tòa vẫn tin rằng y bị bệnh tâm thần, mọi tội ác của y
được gác lại sau tấm bình phong tâm thần của y. Đã có rất nhiều trường hợp như
thế trong các phiên tòa hình sự, kinh tế ở Việt Nam nhưng chưa bao giờ có một
cuộc điều tra cụ thể nào về trách nhiệm của những bác sĩ tâm thần có thẩm quyền
đã cấp giấy chứng nhận tâm thần man trá này.
Điều này cho thấy hiện nay, xã hội Việt Nam đang ở cao trào mượn giấy chứng
nhận tâm thần để chạy tội, hệ thống pháp luật cũng như những cơ quan thi hành
pháp luật đã bỏ ngỏ hướng này, để nhiều kẻ gây tội dễ dàng qua mắt pháp luật
cũng như lương tri cộng đồng. Thậm chí, rất có thể một số quan tòa đã thông đồng
với người nhà kẻ phạm tội và bác sĩ tâm thần để thực hiện phương án tâm thần hóa
tội phạm mà thoát tội.
Nhóm phóng viên tường trình từ Việt Nam.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét