Mơ về những gánh hàng rong...

Khu vực nào của Sài Gòn hiện nay cũng hiện diện những
gánh hàng rong. (Hình: Nguyễn Sài Gòn/Người Việt)

Nguyễn Sài Gòn

“Trong muôn nghìn nỗi nhớ về quê nhà thì có một kỷ niệm mà em không thể nguôi ngoai được là những gánh hàng rong của một thời đã mất. Người ta có thể lãng quên tất cả cho đời sống tất bật cơm áo tiền bạc nơi xứ người nhưng với những gánh hàng rong xốn xang trên những vỉa hè trước cổng trường ngày xưa thì không bao giờ phai nhạt...”

Ðó là những lời nhắn trên email của cô bạn thân đã rời xa quê hương trên 30 năm với những dặn dò cho tôi phải ghi nhớ rằng ngày mà cô ấy trở về Sài Gòn thì việc đầu tiên mà tôi phải làm ngay là “dẫn cô ấy đi ăn hàng rong trên phố chợ vì nói thiệt cô ấy nhớ không khí đó quá chừng.”

Không biết bao giờ thì cô ấy sẽ về nhưng chắc một việc là tôi phải cần tìm biết ngay trong thành phố này có còn những gánh hàng rong hay không và nếu còn thì cái hương vị của ngày xưa đó bây giờ lang thang ở nơi đâu - và quan trong hơn ở khu vực nào của Sài Gòn hiện nay vẫn đang hiện diện những gánh hàng rong đó...

Như một quán tính tự nhiên - nơi mà tôi cần phải tìm tới để thám thính ngay là khu vực nhà thờ Ðức Bà trước Bưu Ðiện thành phố và Dinh Ðộc Lập xưa - nơi có công viên cây xanh lừng danh và đương nhiên ở đây vẫn còn nguyên xi những gánh hàng rong đang đi lững thững hoặc đang bày biện quang gánh với đủ thứ hồn trái cây của ngày xưa đang tìm về nơi chốn cũ.

Những gánh hàng rong này có một hình ảnh đặc trưng không bao giờ thay đổi đó là đòn gánh kĩu kịt với thúng mủng nón lá cùng với những thức ăn không “đụng hàng” như cóc, ổi, xoài, sơri, chuối dừa, bánh tráng trộn, bánh kẹo đủ thứ như một cửa hàng tạp hóa bé xíu - với những cách chế biến đơn sơ từ nguyên chất không pha tạp hóa chất vì nó chỉ có duy nhất một thứ gia vị nước chấm đó là nước mắm và muối ớt...

Gánh hàng rong mộc mạc mà thoạt nhìn tưởng như vặt vãnh đó nhưng đổi lại 

 đã nuôi nấng bao nhiêu con người. (Hình: Nguyễn Sài Gòn/Người Việt)

Những món ăn mà cô bạn đã “order” và tôi là người phải đáp ứng theo đơn đặt hàng đó, một nhiệm vụ khả thi mà tôi có thể làm được ở ngay trên đất nước này ở bất cứ nơi đâu - không riêng gì ở Sài Gòn - vì thiệt tình mà nói kinh tế ở xứ sở này có đi lên với tỉ lệ “nợ công” cao như thế nào thì những gánh hàng rong vẫn đi xuống như thế đó.

Nghĩa là những người nông dân lam lũ nghèo khó với những gánh hàng rong nhập cư nơi phố phường cao sang kia vẫn là nguồn cung cấp kỷ niệm người mang vác nợ nần trong tương lai cho những thị dân đang bị bê tông hóa tâm hồn từng ngày trên những nỗi buồn ăn uống.

Một cô gái với áo bà ba nón lá nhàn tản như quên đi âu lo phiền muộn, không biết cô ấy bán được bao nhiêu nhưng khi tôi hỏi về cuộc sống và câu trả lời chỉ là một nụ cười buồn trong nắng “Ngày nào nắng ráo thì còn bán được nhưng mưa xuống thì buồn hiu vì không ai ăn, bán mấy thứ ăn chơi cho vui này có ngày vui ngày buồn anh ơi...”

Chỉ với những gánh hàng rong mộc mạc mà thoạt nhìn tưởng như vặt vãnh đó nhưng đổi lại đã nuôi nấng bao nhiêu con người đang mưu sinh.

Người đàn bà nhìn như khổ hạnh kia nói như tâm sự rằng với gánh hàng rong chị ấy đã nuôi sống cả gia đình ở ngoài quê riêng phần chị thì ngày chỉ có gốc cây công viên vỉa hè và đêm về chỉ thuê một chiếc chiếu ngủ quăng quật đâu đó là cũng đủ qua ngày.

Với những kẻ tha hương như cô bạn tôi thì cũng có không ít những người cũng đã từng được những đôi vai trĩu nặng lo âu này nuôi sống lớn lên. Vì thế, rất nhiều người từng trải qua thời tuổi trẻ không bao giờ có thể lãng quên những gánh hàng rong, kỷ niệm một thời của những tháng ngày hàn vi đau khổ trên đất nước này để mơ mộng về một phương trời xa nào đó mà mình đang thụ hưởng...

Nguyễn Sài Gòn/Người Việt