Thời gian qua, hàng loạt vụ việc kinh hoàng, gây bức xúc tột đỉnh trong dư luận vẫn cứ đều đều diễn ra. Thật khó hình dung, thế kỷ hăm mốt đã tiến những bước dài rồi mà tại Việt Nam, trước những sự việc kinh thiên động địa như vậy, câu hỏi ai là người phải chịu trách nhiệm thì rốt cuộc ...vẫn loanh quanh và bí ẩn.
Cay đắng hơn, những người có trách
nhiệm trong việc làm rõ trách nhiệm dường như lúc nào cũng thủ sẵn câu nói:
Đúng quy trình. Thế là hoà cả làng. Thế là người dân - Ông Chủ - đành lòng vậy,
cầm lòng vậy...Lạ thật, Đầy tớ cứ nói, cứ làm theo cách của Đầy tớ, còn Ông Chủ
thì vẫn cứ phải cam chịu, hết ngày dài lại đêm thâu, hết vụ việc này đến vụ
việc khác và mức độ tàn độc, khủng khiếp thì càng lúc, càng nghiêm trọng.
Có thể liệt kê trên dưới chục
vụ gắn liền với câu nói cửa miệng "Đúng quy trình" của các quan Phụ
Mẫu thời nay. Trước nhất là bổ nhiệm Dương Chí Dũng, rồi NICOTEX Thành Thái,
tiêm vaccine, thẩm mỹ viện Cát tường, Thuỷ điện miền Trung xả lũ đồng loạt;
tham nhũng thì càng phòng chống, càng vui; rồi oan sai thấu tận trời xanh của
Nguyễn Thanh Chấn, bê bối vệ sinh
an toàn thực phẩm; rồi mới đây là rượu độc 29
Hà Nội và hàng tạ ma tuý đi qua cửa khẩu hàng không như chỗ không người. Đó quả
đang là muôn mặt của đời sống xã hội Việt Nam thời hiện đại.
Những thảm hoạ như vậy chắc
không ai muốn xẩy ra. Đảng và Nhà nước lại càng không mong nó xẩy ra, nếu không
muốn nói là đang khẩn trương, kiên quyết, quyết liệt...để phòng tránh. Chúng ta
cứ mong muốn, chúng ta đang rầm rộ triển khai và rồi con tạo vẫn làm cái việc
của nó là cứ xoay vần để đo đếm hiệu quả, hiệu lực từ lời nói đến hành động của
chúng ta. Trong những câu nói "Đúng quy trình" gắn liền với các thảm
hoạ (được liệt kê chưa đầy đủ) nói trên, có câu làm bẽ bàng cả hệ thống chính
trị mà hệ luỵ của nó chắc chắn còn chưa chấm dứt; có câu tanh nồng máu thịt của
đồng bào vô tội và có loại câu nói ngô nghê hết biết, không xứng đáng (dù chỉ
Công bộc!) hưởng lương từ tiền thuế của dân.
Đúng quy trình nhưng là quy
trình nào, ai xây dựng, vì lợi ích của ai và ai kiểm soát việc thực hiện các
quy trình đó ? Những câu hỏi tưởng chừng rất dễ trả lời, ấy thế mà cứ vòng vo,
không làm rõ được trách nhiệm. Không làm rõ được không phải vì không muốn mà
trong nhiều trường hợp là không thể. Quái ác nhất là ở chỗ đấy. Bởi, biết đâu,
trưa nay, chiều nay, ngày mai, tháng sau...lại xảy ra những vụ việc y chang,
rồi Ông Chủ lại thảng thốt, bàng hoàng (dù đã được trang bị sự bình tĩnh, nhẫn
nại), còn Đầy tớ thì cứ trơ trơ và vênh mặt lên...
Theo lối tư duy, Vua không
nói chơi. Vua ở đây là Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, Cục phó...Thì thấy rõ, lời nói
đã thốt ra, hòn bấc đã ném đi, nhưng nào có thấy hòn chì ném lại, người viết
buộc phải hiểu, các vị đó đã nói lời của hệ thống chính trị. Kết quả của quy
trình mà các vị hay nói như thế nào thì ai cũng đã biết. Sinh mạng và tài sản
của nhân dân bị tàn phá, chà đạp một cách không thương tiếc. Quy trình đó, xét
đến cùng, là của ai mà man rợ như vậy ? Chắc chắn không thể là quy trình của
dân, lý do thật đơn giản là không người dân nào lại tự mình khai vu vơ để nhận
lấy cái án tử hình hoặc chung thân, không dân nào lại đề ra quy trình có thể giết
hại cả làng, cả huyện như quy trình xả lũ vừa rồi. Dân cũng không có quyền tham
gia quy trình đề bạt quản lý cán bộ cỡ Dương Chí Dũng...Do vậy, quy trình đó
càng không phải là sản phẩm của ý Đảng lòng Dân.
Thế thì, nếu xét, Đảng gắn bó
mật thiết với nhân dân, chịu trách nhiệm về mọi quyết định của mình, có thể kết
luận quy trình là của Đảng, do đội ngũ cán bộ Đảng viên viết ra.
Có thể hiểu khác được không
khi biết chính Dương Chí Dũng đang bị Thanh tra quần cho lên bờ xuống ruộng,
bỗng xuất hiện quy trình nhấc về làm Cục trưởng, để "dưới ngọn cờ của
Đảng/đưa ngành hàng hải đến bến bờ vinh quang"?!. Còn nhớ, Bộ trưởng Đinh
La Thăng khi đó nói thẳng, đưa Dương Chí Dũng về cục hàng hải là để ổn định nội
bộ, vốn đang mất đoàn kết của Vinalines, Ông cho rằng mình đã có công khi làm
như vậy. Thì ra, cái "Đại cục" dưới vòm trời này đâu cũng
"rứa" cả. Người viết tin, chỉ cần một phân tử "ý Đảng lòng Dân
thôi", chỉ cần sự công khai, minh bạch, để nhân dân và công luận giám sát
thôi thì có Thánh Thần ủng hộ Dương Chí Dũng không thể trở thành cục trưởng
được. Vụ án Dương Chí Dũng đang xét xử nhưng những người nặn ra Dương Chí Dũng
thì vẫn cứ như không, ngồi xem xử án trên truyền hình. Vì sao vậy, tại sao
không có vụ án thiếu trách nhiệm gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng trong việc
đề bạt Dương Chí Dũng. Nếu lắng nghe nhân dân, nếu nghiêm khắc với cán bộ thì
Dương Chí Dũng không thể từ sai ít đến sai nhiều, từ sai nhiều đến gây thảm hoạ
cho đất nước và chính mình đến mức ấy...Vì sao và do ai?.
Có cách nào giải thích sự vô
can của thuỷ điện trong đợt xã lũ vừa rồi khi mà lượng mưa đo được năm nay chỉ
bằng nửa lượng mưa lịch sử trước đó. Có lẽ nào phủ định lời nói của những người
nông dân miền Trung chất phác, hiền lành rằng trăm năm, lũ lụt là bình thường
nhưng chưa bao giờ thấy lũ (Lưu tốc dòng lũ, NL.) kinh hoàng như thế. Nên nhớ,
khi nói vậy, người nông dân với bộ mặt thất thần, cam chịu làm lay động hàng
triệu tâm can chứ tuyệt nhiên không phải nói để đòi bồi thường. Tất cả các thuỷ
điện miền Trung, mỗi năm làm ra khoảng 6000 tỷ đồng cho EVN, nhưng chỉ trận lũ
vừa rồi đã cuốn phăng nhà cửa, ruộng vườn, hoa màu và của cải của hàng chục
ngàn hộ dân, tính ra, hàng chục ngàn tỷ. Nghiêm trọng nhất là làm khoảng 50
người lương thiện đã chết một cách thảm khốc và oan trái. Biết phát triển thủy
điện là cần thiết. Nhưng nếu cái lợi của thuỷ điện thì EVN hưởng, để mua xe
sang gấp 250% quy định, để xây biệt thự, bể bơi, sân tennis, còn cái hoạ, bắt
đồng bào chịu... thì thấy cái giá phải trả sao tàn độc và mắc khủng khiếp. Phải
chi quy trình đưa ra nhắm đến sự an toàn của hạ du, chủ động xả nước bớt đi
trước khi lũ về, ăn bớt đi chút đỉnh thì kiểm soát thảm hoạ là trong tầm tay.
Sao nỡ nói là dân chết phần nhiều là do giúp nhau, đi kiếm con tôm, con cá, dân
thiếu cẩn thận...Làm đến cỡ đó mà không hiểu lời dạy của Đức Phật trong kinh
nhân quả 3 đời: "Muốn biết Nhân đời trước, xem hưởng Quả đời này/Muốn biết
Quả tương lai, xét Nhân gieo hiện tại"...
Lại bàn về câu nói
"luồng xanh" của Hải quan. Người dân đóng thuế để nuôi ông cục phó và
các ông to hơn, nhỏ hơn của Hải quan, của hàng không, của...nhiều nữa, không
phải để hiểu luồng xanh, luồng xám của Quý Ông là cái gì. Người dân cần các
ông mẫn cán, học lấy cái hay, cái tiến bộ của thiên hạ để quản lý xã hội, quản
lý cơ quan tốt hơn, hiệu quả hơn. Khi đề ra quy trình các Ông phải lường hết
rủi ro, song hành với nó là cơ chế giảm thiểu rủi ro và quy trách nhiệm khi có
sai sót, thảm hoạ. Người dân hiểu rất rõ, ai cũng có thể mắc sai lầm khuyết
điểm và bất cứ xã hội nào, bất cứ công việc gì luôn luôn tiềm ẩn rủi ro dẫn đến
thảm hoạ. Nhưng người dân đòi hỏi khi nói đúng quy trình mà thảm hoạ vẫn cứ
diễn ra thì chắc chắn quy trình có vấn đề. Do thế, người dân mong mỏi, khi các
Ông mở miệng nói đúng quy trình thì phải nói thêm vế khác: sẽ khẩn trương xem
xét lại quy trình để sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục thảm hoạ tương tự. Đồng
thời giải quyết đền bù thiệt hại cho nhân dân. Thật ra, đó là mệnh lệnh mới
chính xác nhưng, rất cam chịu, người viết cũng chỉ giám mong mỏi mà thôi. Chỉ
có như vậy thì mới không có Dương Chí Dũng tương lai, người dân vùng hạ du mới
an cư và lạc nghiệp, những NICOTEX Thành thái, thẩm mỹ viện Cát tường, hàng
không dùng để chuyên chở ma tuý, Nguyễn Thanh Chấn...mãi mãi là quá khứ.
Làm được như thế cũng không
quá khó. Kinh nghiệm của nhân loại trong quản trị xã hội, quản trị đất nước,
quản trị doanh nghiệp ...sẽ là ánh sáng soi đường. Nhân dân và công luận là bà
đỡ. Vấn đề còn lại là tâm thế của chúng ta: Mãi mê đi tìm lá diêu bông hay học
hỏi, ứng dụng tinh hoa của các nước tiên tiến để nhanh chóng cải biến xã hội,
nhanh chóng tiến kịp thời đại ?.
Nhật Lệ
Nhật Lệ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét