Hiện tượng những
hòn đá di chuyển tại khu vực thung lũng chết là một bài toán bí ẩn chưa
có lời giải đáp trong suốt nhiều năm qua.
Nhiều giả thuyết được
đưa ra nhằm lý giải cho hiện tượng kỳ bí trên bao gồm cả tác động của
từ trường hoặc thậm chí là do việc làm của người ngoài hành tinh. Mãi
cho đến mới đây, nhóm các nhà nghiên cứu tại Viện hải dương học Scripps
thuộc Đại học San Diego đã có lời giải đáp thỏa đáng cho hiện tượng kỳ
lạ nói trên. Kết quả nghiên cứu vừa mới được công bố trên chuyên trang
của Thư viện khoa học cộng đồng PLoS.
Thung lũng Chết (Death
Valley) là một thung lũng dài và hẹp thuộc khu vực phía Đông sa mạc
Mojave, California. Đây là cũng là vùng đất có địa hình thấp nhất, khí
hậu khô và nóng nhất tại Bắc Mỹ. Nổi bật tại nơi đây là một chiếc hồ
khô, diện tích lớn với những hòn đá (có thể lên tới 320kg)có khả năng tự
di chuyển và để lại phía sau nó những vệt dài trên nền đất nứt nẻ.
Nhiều giả thuyết đã được
đưa ra để lý giải cho sự di chuyển của các hòn đá như do ảnh hưởng của
từ trường, gió lốc, những lớp tảo trơn, lớp băng mỏng hay thậm chí là có
sự nhúng tay của sinh vật ngoài Trái Đất. Tuy nhiên, vẫn chưa có ai xác
nhận các giả thuyết trên và cũng không có người nào thật sự nhìn thấy
hòn đá đang di chuyển. Các giả thuyết vẫn còn gây nhiều tranh cãi và đây
được xem như một trong số những hiện tượng kỳ bí mà khoa học ngày nay
vẫn chưa giải thích được.
Do đó, với mục tiêu đi tìm
lời giải thích thỏa đáng cho hiện tượng này, một nhóm các nhà nghiên
cứu tại Đại học San Diego quyết định thực hiện nghiên cứu khoa học với
quy mô chưa từng có trước đó. Từ mùa đông năm 2011, nhóm đã đặt một trạm
khí tượng với độ chính xác và tin cậy cao nhằm đo đạc sức gió trong
khoảng thời gian mỗi giây 1 lần. Đồng thời, nhóm mang tới đây 15 hòn đá
có trang bị hệ thống định vị GPS để phục vụ công tác nghiên cứu.
Thời gian đầu, các tản đá
cực kỳ ít di chuyển đã khiến các nhà khoa học phán đoán rằng công tác
nghiên cứu có thể lên tới 10 năm hoặc thậm chí là lâu hơn nữa. Tuy
nhiên, may mắn đã bất ngờ xảy đến. Vào tháng 12/2013, 2 người dẫn đầu
nghiên cứu là Jim Norris và Richard Norris đã đến khảo sát khu vực lòng
hồ tại thung lũng chết. Thời điểm đó, lòng hồ đang ngập trong lớp nước
với độ sâu khoảng 7cm. Richard cho biết: "Vào buổi trưa ngày
21/12/2013, thời điểm duy nhất trong ngày băng trên mặt hồ tan ra. Chúng
tôi đã nghe được những tiếng răng rắc và lốp bốp do băng tan trên khắp bề mặt hồ cạn. Tôi đã reo lên với cộng sự mình rằng, đây chính là nguyên nhân".
Từ quan sát trên, các nhà
nghiên cứu đã phát hiện rằng chuyển động của các tảng đá đòi hỏi một sự
phối hợp hoàn hảo của nhiều sự kiện khác nhau.
- Đầu tiên, bề mặt thung
lũng phải được phủ lớp nước với độ sâu đủ lớn để tạo thành lớp băng nổi
trong suốt mùa đông nhưng vẫn còn đủ độ nông để các hòn đá còn nhô lên
không khí.
- Khi nhiệt độ xuống thấp
vào ban đêm, hồ cạn sẽ đóng một lớp băng mỏng (windowpane ice) phía
trên, bên dưới vẫn là nước lỏng. Lượng băng sau đó sẽ dày lên để đủ độ
cứng và tạo đủ lực đẩy tảng đá, nhưng vẫn còn phải đủ mỏng để có thể tự
do di chuyển (ở bước tiếp theo). Khi đó, hòn đá sẽ được bao quanh bởi
lớp băng mỏng nói trên, một phần tảng đá nhô lên, phần còn lại ngập
trong nước.
-Cuối cùng, khi mặt trời
dần xuất hiện, băng sẽ tan chảy và nứt ra thành từng mảng. Những tảng
băng sẽ được những cơn gió nhẹ đẩy trôi đi trên bề mặt hồ cạn và đẩy
những hòn đá di chuyển theo.
Một điều đáng ngạc nhiên
là chuyển động trên khá nhẹ nhàng và không cần phải dùng nhiều lực: Mỗi
tấm băng chỉ dày từ 3-5mm, được di chuyển bởi cơn gió có tốc độ 3-5m/s
và đẩy những hòn đá đi với tốc độ vài inch mỗi giây. Với tốc độ này, gần
như con người không thể nhìn thấy được trừ khi tiến lại thật gần để
quan sát kỹ. Jim cho biết: "Có thể, khi khách du lịch đến đây,
chuyển động đang xảy ra một cách hết sức tinh tế nhưng vấn đề là họ
không cảm nhận được điều đó. Việc nhận ra 1 hòn đá đang chuyển động là
khá khó khăn, một phần là do tất cả các hòn đá xung quanh nó cũng đang
chuyển động".
Tuy phần lớn bí ẩn đã được giải đáp, nhưng vẫn còn một câu hỏi cần phải giải quyết. Richard cho biết: "Chúng
tôi đã ghi nhận lại được 5 lần chuyển động trong thời gian 2 tháng rưỡi
tại các khu vực trũng với sự di chuyển của hàng trăm hòn đá. Vì vậy,
chúng ta có quyền kết luận rằng những tấm băng nổi chính là động lực mạnh mẽ khiến các hòn đá tại thung lũng chết di chuyển.
Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chưa thấy những hòn đá kích thước lớn di
chuyển. Phải chăng chúng cũng di chuyển bằng cách này? Những quan sát
tiếp tục sẽ được thực hiện để hoàn toàn lý giải câu hỏi cuối cùng trên".
Theo Tinh Tế
0 nhận xét:
Đăng nhận xét