Tướng Douglas MacArthur và Nhật Hoàng Hirohito
Trần Quốc Việt
Douglas MacArthur
có lẽ là vị tướng tài ba nhất và nổi tiếng nhất trong lịch sử Mỹ. Ông
còn được mệnh danh là "Người hùng Thái Bình Dương" trong Thế chiến Thứ
hai. Nhưng thành công sáng chói nhất và trường tồn theo thời gian của
ông là chỉ trong vài năm ngắn ngủi ông đã tạo ra nền tảng tự do và dân
chủ bền vững cho một nước Nhật bại trận, tuyệt vọng, đói rách, và hoàn
toàn đổ nát. Chính từ nền tảng thể chế này, Nhật Bản - như chim phượng
hoàng huyền thoại hồi sinh từ đống tro tàn- đã bay vút vào tương lai và
ngày nay trở thành cường quốc dân chủ thịnh vượng.
Còn Nhật Hoàng Hirohito kêu gọi nhân dân Nhật hãy can đảm chấp
nhận đầu hàng vô điều kiện để "mở đường cho tất cả những thế hệ tương
lai bằng cách chịu đựng những gì không thể nào chịu đựng được và đau khổ
những gì không thể nào đau khổ được... để theo kịp đà tiến bộ của thế
giới." Lời kêu gọi của ông đã khích lệ rất lớn đến tinh thần và nỗ lực
kiên trì tái kiến thiết lại đất nước của người Nhật trong hoàn cảnh nhục
nhã nhất và tuyệt vọng nhất của họ sau khi bại trận.
Nhưng Douglas MacArthur đã đối xử với họ rất bao dung, độ lượng, trắc
ẩn, và công bằng trong suốt thời gian ông nắm giữ quyền lực tối cao ở
Nhật Bản. Ông nhận hàng trăm ngàn lá thư cảm ơn từ các tầng lớp người
Nhật. Ngày ông rời Nhật Bản về nước, hàng trăm ngàn người già trẻ nam nữ
xếp hàng dài dày dặc ở hai bên đường từ sáng sớm trên suốt hàng chục
cây số để tiễn đưa ông lần cuối. Họ kêu to "Sayonara, Sayonara," hay giơ
cao biểu ngữ ghi "Chúng tôi thương mến Tướng Quân MacArthur," và "Chúng
tôi cảm ơn ông."
Hai người đã gặp nhau sau khi lực lượng đồng minh chiếm đóng dưới sự
lãnh đạo của tướng Douglas MacArthur đến Nhật Bản vào tháng Chín, 1945
và buổi gặp nhau ban đầu của hai người mà tiêu biểu cho hai chiến tuyến
thù nghịch mới ngày nào đã mở cánh cửa tương lai tươi sáng cho nhiều thế
hệ người Nhật.
*
Chẳng bao lâu sau khi tôi đến Tokyo, những người trong bộ tham mưu của
tôi thúc giục tôi triệu Nhật Hoàng đến tổng hành dinh của tôi để biểu lộ
quyền lực. Tôi bỏ qua những lời đề nghị của họ. "Làm như thế," tôi giải
thích, "sẽ xúc phạm đến tình cảm của nhân dân Nhật và biến Nhật Hoàng
thành người tuẫn đạo trong mắt họ. Không, tôi sẽ đợi rồi từ từ Nhật
Hoàng sẽ tự đến gặp tôi. Trong trường hợp này, sự kiên nhẫn của Phương
Đông sẽ phục vụ tốt nhất mục đích của chúng ta hơn sự vội vàng của
Phương Tây."
Quả nhiên chẳng bao lâu sau Nhật Hoàng yêu cầu cuộc hội kiến. Mặc áo ghi
lê và quần kẻ sọc, đội mũ cao, đi trên chiếc Daimler với quan tổng thị
vệ triều đình ngồi đối diện ở ghế phụ, Hirohito đến tòa đại sứ. Ngay từ
đầu cuộc chiếm đóng, tôi đã chỉ thị không nên đối xử bất kính với ông.
Phải dành cho ông tất cả những danh dự thích hợp với bậc quân vương. Tôi
tiếp đón ông chân tình, và kể lại dịp tôi được cha ông đón tiếp vào lúc
kết thúc cuộc chiến tranh Nga-Nhật. Nhật Hoàng trông hồi hộp và bao
căng thẳng trong suốt mấy tháng qua hiện ra rõ ràng. Tôi yêu cầu tất cả
mọi người đi ra ngoài chỉ ngoại trừ người thông dịch cho ông, và chúng
tôi ngồi xuống trước lò sưởi ở cuối phòng tiếp khách dài. Tôi mời ông
thuốc lá Mỹ, ông cầm lấy và cảm ơn. Khi tôi châm thuốc lá cho ông tôi
nhận thấy hai tay ông run. Tôi gắng hết sức mình để tạo cho ông sự thoải
mái và tự nhiên, nhưng tôi biết niềm đau tủi nhục ở ông ắt hẳn sâu thẳm
và khủng khiếp biết chừng nào. Tôi có cảm giác khó chịu là ông có thể
sẽ kể lể ra những lý do để khẩn cầu đừng truy tố ông như tội phạm chiến
tranh.
Trước đấy nhiều đồng minh, đặc biệt người Nga và người Anh, đã lên tiếng
mạnh mẽ đòi đặt ông vào loại tội phạm ấy. Quả thật, tên của Nhật Hoàng
đứng đầu danh sách tội phạm đầu tiên do họ đề nghị. Nhận thức những hậu
quả bi kịch sẽ theo sau hành động bất công như thế, tôi cực lực chống
lại những ý định ấy. Khi Washington dường như nghiêng về quan điểm của
người Anh, tôi đề nghị rằng tôi sẽ cần thêm ít nhất một triệu quân tiếp
viện nữa nếu họ làm như thế. Tôi tin rằng nếu Nhật Hoàng bị buộc tội, và
có lẽ bị treo cổ như tội phạm chiến tranh, chính quyền quân sự phải
được thiết lập trên toàn cõi Nhật Bản, và chiến tranh du kích có lẽ sẽ
bùng phát. Tên của Nhật Hoàng sau đó bị gạch ra khỏi danh sách tội phạm
chiến tranh. Nhưng ông chẳng hề biết gì về tất cả điều này.
Nhưng mối lo sợ của tôi không có căn cứ. Nhật Hoàng nói như thế này:
"Thưa Tướng Quân MacArthur, là người chịu trách nhiệm duy nhất cho mọi
quyết định chính trị và quân sự và mọi hành động của nhân dân tôi khi
tiến hành chiến tranh, tôi đến đây gặp ông để chịu sự phán xét của các
cường quốc mà ông đại diện." Lòng tôi chợt dâng trào lên cảm xúc phi
thường khó tả. Sự gánh vác can đảm trách nhiệm này mà đồng nghĩa với cái
chết, một trách nhiệm rõ ràng không đúng với những sự thật tôi hoàn
toàn biết rõ, khiến tôi xúc động đến tận cả cõi lòng. Ông là hoàng đế
cha truyền con nối, nhưng trong khoảnh khắc ấy tôi biết tôi đang đối
diện với Đệ Nhất Quân Tử Nhật Bản đích thực.
Sau lần ấy Nhật Hoàng đến thăm tôi thường xuyên, chúng tôi bàn về hầu
hết các vấn đề quốc tế. Tôi luôn luôn giải thích kỹ càng những lý do
quan trọng nhất về chính sách chiếm đóng,và tôi nhận thấy ông hiểu biết
uyên thâm về khái niệm dân chủ hơn hầu hết những người Nhật tôi có dịp
trò chuyện. Ông đóng vai trò rất lớn trong sự hồi sinh tinh thần của
Nhật Bản, và sự hợp tác trung thành và ảnh hưởng của ông đã tác động rất
nhiều đến sự thành công của công cuộc chiếm đóng.
Nguồn:
Trích dịch từ tác phẩm "Reminiscences" của Douglas MacArthur, nhà xuất bản McGraw-Hill, 1964, trang 287-288. Tựa đề của người dịch.
Trần Quốc Việt
0 nhận xét:
Đăng nhận xét