Ngân hàng Thế giới 'giúp CSVN xâm hại nhân quyền'

“Tập lao động” trong một trại cưỡng bức cai nghiện.

Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) vừa bị chỉ trích là đã làm ngơ trước các rủi ro đối với nhân quyền trong việc tài trợ một số dự án ở Việt Nam.

Chỉ trích này xuất hiện trong một báo cáo do Tổ chức Quan sát nhân quyền (Human Rights Watch - HRW), công bố hôm 22 tháng 7. Báo cáo được công bố một ngày trước khi Hội đồng Quản trị của WB ngồi xuống để cùng duyệt xét các chính sách hiện hành của tổ chức tài chính này.

Trong báo cáo vừa kể, để chứng minh WB đã làm ngơ trước các rủi ro đối với nhân quyền trong việc tài trợ một số dự án, HRW dẫn hai trường hợp, một ở Việt Nam, một ở Ethiopia.

Riêng với Việt Nam, WB đã cung cấp $1.5 triệu đô la để hỗ trợ các dịch vụ liên quan tới chữa trị cho bệnh nhân HIV trong những trại cai nghiện. Khoản $1.5 triệu đô la nằm trong khuôn khổ của một dự án trị giá 35 triệu đô la trong giai đoạn từ 2005-2012.

HRW cả quyết họ có đủ tài liệu và bằng chứng về chuyện “bắt giữ bừa bãi, cưỡng bức lao động, tra tấn và nhiều kiểu hành hạ khác ở 14 trại cai nghiện do chính quyền thành phố Sài Gòn thiết lập”.

Theo HRW, kiểu điều hành của 14 trại ở Sài Gòn cũng là kiểu điều hành chung của hàng trăm trại cai nghiện khác trên toàn Việt Nam và tất nhiên, những hành vi xâm hại nhân quyền có thể diễn ra tại khắp nơi ở Việt Nam.

HRW cho biết, học viên trong các trại cai nghiện tại Việt Nam đã bị giam giữ không theo các quy trình đúng đắn và bị cưỡng bức lao động. Không có bất kỳ ai trong số những người mà HRW đã phỏng vấn hồi 2011, khi thực hiện báo cáo vừa kể được gặp luật sư, thẩm phán hay được đưa ra xử, trước hay trong khi bị giam giữ. Việc giam giữ đã bất chấp quy định về khiếu nại các quyết định hành chính. Không ai biết cách để khiếu nại quyết định giam giữ họ trong trại.

Thậm chí theo HRW, từ chối làm việc hay vi phạm nội quy của trại sẽ dẫn tới bị phạt và trong một số trường hợp phạt đồng nghĩa với tra tấn. HRW dẫn lời một người bị giam giữ trong trại cai nghiện, cho biết, những người từ chối làm việc bị đánh và nhốt cho đến khi phải chấp nhận làm việc. Chưa kể có những đứa trẻ mới 12 tuổi cũng bị buộc phải làm việc, bị đánh đập và lạm dụng.

Bà Jessica Evans, một chuyên viên của HRW, cho rằng, Ngân hàng Thế giới bỏ ra hàng chục tỷ đôla mỗi năm để hỗ trợ các dự án phát triển trên thế giới nhưng tổ chức này cần ngưng làm tổn hại cố gắng của chính họ bằng cách không góp phần làm tổn hai nhân quyền.

Trước những chỉ trích từ HRW, Giám đốc chi nhánh Việt Nam của Ngân hàng Thế giới đã có thư trả lời, theo đó, WB chưa nhận được tin tức nào về các hành vi xâm hại nhân quyền trong các trại cai nghiện ma túy mà WB hỗ trợ.

Vị giám đốc này khẳng định rằng, nếu WB biết là có những chuyện như thế, WB sẽ xem đó là trọng tâm của một cuộc thanh tra nhằm bảo đảm rằng các chính sách của WB được đáp ứng và bất cứ lo ngại nào cũng sẽ được xem xét kỹ lưỡng. (G.Đ)