Việt Nam sẽ bị sức ép kinh tế từ Trung Quốc nhiều hơn

Một khu vực bán va ly, túi xách Trung Quốc ở
Đồng Văn tỉnh Lạng Sơn giáp ranh Trung Quốc.
Hàng nhập lậu nhưng bán công khai.
(Hình: HOANG DINH NAM/AFP/Getty Images)

Nền kinh tế của Việt Nam sẽ bị Trung Quốc ép nhiều hơn nữa trong những ngày tháng sắp tới khi họ cố gắng tìm cách chống đỡ với cuộc suy thoái và khủng hoảng chứng khoán.

Một đại biểu Quốc Hội báo động rằng thâm thủng mậu dịch giữa Việt Nam với Trung Quốc sẽ gia tăng mạnh hơn khi Trung Quốc cố gắng đẩy mạnh xuất cảng trong khi giảm thiểu nhập cảng dù là các loại hàng hóa thiết yếu như nông sản.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong những năm qua. Việt Nam cũng tùy thuộc phần lớn vào nguyên liện và phụ tùng để sản xuất hàng hóa xuất cảng. Các loại hàng hóa tiêu dùng tại Việt Nam từ quần áo, đồ điện tử, máy móc, thậm chí củ tỏi, củ gừng từ Trung Quốc xuất chính ngạch hay xuất lậu cũng đầy ngập các chợ lớn nhỏ trên cả nước tại Việt Nam.

“Hàng xuất cảng từ Việt Nam sang Trung Quốc sẽ giảm, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp,” ông Nguyễn Đức Kiên, phó chủ nhiệm Ủy Ban Kinh Tế Quốc Hội, nói với hãng tin tài chính Bloomberg qua điện thoại hôm Thứ Sáu, 10 Tháng Bảy. "Trong khi đó, hàng nhập cảng từ Trung Quốc vào Việt Nam sẽ có thể tăng khi các nhà sản xuất Trung Quốc hạ giá bán để tống khứ chúng ra nước ngoài.”

Hơn chục năm nay, mức thâm thủng mậu dịch giữa Việt Nam với Trung Quốc ngày càng lớn thêm. Từng có những lời kêu gọi “thoát Trung” khi xảy ra chuyện đối đầu giữa hai nước khi Trung Quốc đưa giàn khoan khổng lồ HD 981 tới dò tìm dầu khí trong vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam giữa năm ngoái. Tuy nhiên, các con số thống kê cho thấy thâm thủng mậu dịch cứ lớn hơn mãi.

“Sự gia tăng lượng hàng hóa Trung Quốc bán với giá rẻ tại Việt Nam sẽ gây thiệt hại nhiều nhất cho các nhà sản xuất nội địa cũng cung cấp các loại hàng cùng chủng loại,” ông Kiên nói.

Các thống kê của Việt Nam đưa ra cho thấy thâm thủng mậu dịch với Trung Quốc trong Tháng Sáu năm nay là $700 triệu. Việt Nam đã nhập cảng một số lượng hàng hóa lên đến $24.4 tỉ từ Trung Quốc trong sáu tháng đầu năm nay, tăng 24% so với cùng thời kỳ này của năm ngoái. Trong khi đó, thời gian này, Việt Nam chỉ xuất cảng được sang Trung Quốc số lượng hàng hóa trị giá có $7.7 tỉ, gia tăng 3.6% so với cùng thời kỳ này năm ngoái.

Đấy chỉ là các con số chính thức từ phía Việt Nam. Phía cơ quan thống kê của Trung Quốc luôn luôn đưa ra các con số thống kê cao hơn với phía Việt Nam mà người ta tin rằng các nhà xuất cảng “biên mậu” của Trung Quốc đã toa rập với cánh thuế quan của Việt Nam để trốn thuế.

Theo các báo ở Việt Nam, hồi đầu Tháng Năm, 2014, Việt Nam công bố nhập cảng từ Trung Quốc $43.9 tỉ, nhưng phía Trung Quốc lại thống kê tới $63.8 tỉ xuất cảng vào Việt Nam. Người ta đặt dấu hỏi là sự sai biệt gần $20 tỉ đi đâu?

Tình trạng thậm hụt trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam với Trung Quốc đã kéo dài 14 năm qua tức kể từ năm 2001 đến nay và năm sau cao hơn năm trước. Nếu chí tính riêng năm 2014, nó là thâm hụt mậu dịch kỷ lục, gấp 2.5 lần so với hai năm trước, thay vì chỉ tăng thêm 77% theo công bố của Tổng Cục Thống Kê Việt Nam.

Theo ông Trần Đình Thiên, viện trưởng Viện Kinh Tế Trung Ương Việt Nam nói trên vietnamnet ngày 5 Tháng Năm thì “gần 10 năm nay, số liệu thống kê xuất nhập cảng giữa hai nước luôn luôn vênh như vậy. Con số Việt Nam đưa ra cả về xuất cảng lẫn nhập cảng đều thấp hơn rất nhiều so với thống kê của Trung Quốc, nhưng chưa năm nào độ vênh về nhập cảng lại lớn như năm 2014.”

Người ta đổ lỗi cho một trong những lý do có sự “vênh nhau” đó là các mặt hàng đủ loại nhập cảng lậu dọc theo biên giới giữa hai nước ngày cũng như đêm. Những ngày sắp tới thì đội hùng binh “cửu vạn” từ Quảng Ninh đến Lào Cai nhiều phần sẽ đông đảo và tấp nập hơn nữa. (TN)