Kỳ thú ngõ đá

Bùi Hữu Cường (Quảng Nam)

Không giống như bất kỳ nơi nào khác, xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước, Quảng Nam có một nét đặc trưng riêng biệt, đó là những lối vào nhà được dựng toàn bằng đá.

Ở huyện Tiên Phước, Quảng Nam có nhiều thôn xóm nằm dựa lưng vào lưng chừng núi, và không khỏi ngạc nhiên khi thấy người dân nơi đây đã biết tận dụng những viên đá, có khi là những phiến đá bằng phẳng, vuông vức tạo nên những bức tường đá, những chiếc cổng đá, những ngõ đá vô cùng độc đáo, vô cùng đặc biệt mà không cần bất kỳ một thứ vôi vữa nào kết dính. Qua thời gian hàng trăm năm, những bức tường đá, những chiếc cổng đá ấy vẫn đứng vững trãi, không hề suy suyển hay đổ sụp vì bất kỳ lý do nào.

Chúng tôi đi qua các thôn 2, thôn 3, thôn 4, qua làng cổ Lộc Yên và nhiều nơi khác nữa, đâu đâu cũng thấy những bức tường đá, những chiếc cổng đá mang vẻ đẹp tận tụy của thời gian. Cụ ông Nguyễn Văn Điệp, 87 tuổi ở thôn 4 tiên cảnh hào hứng khoe: “Những chiếc cổng đá, ngõ đá hay đường làng được lát toàn bằng đá, dễ có đến hơn trăm năm chứ không ít. Từ hồi tôi sinh ra đã có rồi, chỗ nào hư hỏng là bà con lại tự động nhặt đá lắp lại ngay. Chính vì thế mà những hàng rào đá, những ngõ đá vẫn còn lại gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay.” 

Tường đá, ngõ đá chẳng cần thứ vôi vữa nào kết dính.

Bước vào cổng làng, điều ấn tượng nhất vẫn là những hàng rào đá, có hàng rào cao ngang vai người. Có lẽ những hàng rào này đã được dựng lâu lắm nên rêu phong đã in dấu lên đây, và cỏ mọc với một màu xanh mướt mắt. Giữa buổi trưa chớm hè, được đi trong những hàng rào đá, phía trên là những cây bang, cây xoan tỏa bóng mát, lòng người như dịu lại với cái nóng oi ả.

Một màu xanh mướt mắt...

Không chỉ làm hàng rào, những bức tường đá còn làm nhiệm vụ ngăn chặn những khối đất bất chợt lở xuống từ những mảng đồi có nền đất yếu phía trên, bảo vệ cho những ngôi nhà nằm bên núi, hay những mảnh ruộng nhỏ, những vườn rau đủ loại nằm dưới chân núi. Những miệng giếng nước lúc nào cũng trong vắt được bao bọc bởi những bức tường đá, tạo nên những khuôn viên vô cùng nên thơ chỉ có ở nơi này. Và những con đường làng quanh co uốn lượn theo những cánh đồng, theo chân núi cũng được lát bằng những phiến đá đã nhẵn bóng theo bước chân người đi cùng năm tháng. Hai bên lối đi, những hàng cau xanh vươn lá, trổ những búp hoa lấm chấm trắng rơi nhè nhẹ xuống đường làng, cảnh vật thật sự yên bình. 

Ngõ đá

Những hàng rào, những lối ngõ đẹp là thế, chỉ cách đường tỉnh lộ 616 vài ba trăm mét, khi ngoài ấy là cả một sự xô bồ ồn ã, còn nơi đây cảnh vật lại lắng mình vào một sự yên bình. Nếu một lúc nào được đến nơi đây, hẳn bất kỳ ai cũng không thể nào dửng dưng với vẻ đẹp thanh bình của một miền quê kiểng.   

Bùi Hữu Cường (Quảng Nam)